Rejestry
W sieci funkcjonuje wiele rejestrów prowadzonych przez instytucje państwowe i przedsiębiorstwa. Do niektórych dostęp jest bezpłatny, do innych płatny. Aby otrzymać informacje z niektórych należy wykazać się interesem prawnym, w innych nie. Są też takie, do których mają dostęp tylko niektóre grupy zawodowe lub osoby uprawnione. Dla przedsiębiorców szczególne znaczenie mają te umożliwiające sprawdzenie kontrahenta. Jest to istotne ze względu na:
– ochronę własnych interesów w kontekście braku zapłaty lub też nienależytego wykonania usługi czy też dostawy towarów odbiegających od zamówienia,
– odpowiedzialność podatkową za zobowiązania obcego podmiotu i wykazanie należytej staranności w doborze firm współpracujących. Obecnie nie tylko należy się martwić o zapłatę odpowiednich podatków przez siebie, ale też przez innych.
Jak sprawdzić kontrahenta?
Po pierwsze: czy przyszły kontrahent na pewno prowadzi działalność gospodarczą, jak długo, czy nie jest ona zawieszona, jaki ma kapitał – w przypadku spółek kapitałowych, zasady reprezentacji, czy są prowadzone postępowania w związku z zakończeniem prowadzenia działalności, itd.? Odpowiedzi na te pytania znajdziemy w trzech rejestrach:
* w CEIDG – w przypadku osób fizycznych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze lub będących wspólnikami spółki cywilnej,
* w KRS – w przypadku spółek osobowych i kapitałowych,
* w REGON – informacje zawarte w tym rejestrze powinny być takie jak w CEIDG i KRS; REGON jest także bardzo pomocny w przypadku spółek cywilnych, z którymi bywa problem w CEIDG.
Po drugie: czy kontrahent jest VATowcem? To oczywiście nie jest wyznacznik rzetelności, ponieważ sporo firm korzysta ze zwolnienia z podatku VAT, ale dla wielu podmiotów rozliczenia na podstawie faktury VAT to kluczowa kwestia. Dlatego też przed nawiązaniem współpracy powinni oni sprawdzić:
* białą listę podatników VAT, która pokaże czy kontrahent jest czynnym podatnikiem podatku VAT oraz jaki wskazał numer rachunku bankowego. Dobrym zwyczajem jest sporządzenie wydruku z białej listy przed nawiązaniem współpracy oraz każdorazowo przed wykonaniem przelewu na kwotę powyżej 15 tys. zł., aby uniknąć odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe kontrahenta;
* rejestr VIES – jeśli kontrahent pochodzi z innego kraju UE; rejestr umożliwia sprawdzenie czy kontrahent jest zarejestrowany do celów transakcji wewnątrzwspólnotowych (czyli czy mam tzw. NIP UE) co umożliwia zastosowanie 0% stawki VAT.
Po trzecie: czy kontrahent nie zalega z płatnością podatków? Tutaj niestety nie ma żadnego rejestru, ale istnieje możliwość (ograniczona, bo dotycząca tylko stron transakcji, a nie przyszłego kontrahenta), aby wystąpić z wnioskiem do urzędu skarbowego o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu z podatkami i o spełnianiu innych obowiązków wobec skarbówki (składanie deklaracji). Przy dużych transakcjach i w razie wątpliwości – warto. Wydawanie zaświadczeń jest płatne.
Po czwarte: czy kontrahent ma długi? Czasem zdarza się, że kontrahenci „dla świętego spokoju” opłacają podatki i składki na ZUS, ale zalegają z zapłatą przedsiębiorcom współpracującym, wychodząc z założenia, że postępowania sądowe trwają długo, a komornicy też mają różną ściągalność i czasem „związane ręce”. Takich dłużników można znaleźć w wielu rejestrach prowadzonych przez spółki np. w BIG, KBIG, KIDT, KRD Biuro Informacji Gospodarczej S.A. Spółki prowadzące te rejestry udzielają informacji o wpisanych tam dłużnikach odpłatnie, z płatnością za konkretne jednorazowe sprawdzenie lub w opłacie abonamentowej. Mamy też jeden państwowy rejestr prowadzony przez Krajowy Rejestr Sądowy (KRS), do którego dłużnicy są wpisywani na podstawie orzeczeń sądowych. Na tej stronie znajduje się wyszukiwarka Rejestru Dłużników Niewypłacalnych. Wyszukiwanie następuje po numerze RDN. Jeśli numer nie jest nam znany, należy wystąpić z wnioskiem do KRS o podanie go na zaświadczeniu (jeżeli dłużnik jest zarejestrowany pod kilkoma numerami, KRS nas o tym poinformuje). Zaświadczenia są płatne.
Dodam jeszcze, że Ministerstwo Finansów wydało „Metodykę w zakresie oceny dochowania należytej staranności przez nabywców towarów w transakcjach krajowych” zawierającą wskazówki co do dochowania należytej staranności. Mimo, że dokument nie jest krótki, zastosowanie się do wskazówek nie gwarantuje, że organy podatkowe nie będą miały zastrzeżeń…
Ponieważ wiele informacji potrzebujemy nie tylko ze względów podatkowych, na stronie znajdziecie też omówienie gdzie znaleźć i jak funkcjonują wyszukiwarki:
– rejestru TERYT,
– sejmowej bazy aktów prawnych ISAP,
– ksiąg wieczystych,
– rejestru klauzul niedozwolonych.
CEIDG – wpisy wyszukiwarka
Wyszukiwarka firm CEIDG – jak sprawdzić dane przedsiębiorcy? Co do zasady, firmy znajdziemy w jednym z dwóch rejestrów: w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) albo w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Oba rejestry funkcjonują na rządowych stronach, a wydruki można pobrać bezpłatnie. CEIDG to rejestr osób prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze oraz wspólników spółek cywilnych. Ujęcie w CEIDG informacji o spółkach cywilnych wynika […]
KRS Krajowy Rejestr Sądowy
Wyszukiwarka KRS – jak sprawdzić dane firmy? Przedsiębiorcy – w zależności od formy prawnej, w jakiej prowadzą działalność – są wpisani do jednego z dwóch rejestrów: Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), jeśli prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą lub spółkę cywilną albo Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), jeśli jest to spółka osobowa lub kapitałowa. Oba rejestry […]
REGON w GUS
Wszyscy przedsiębiorcy (oraz osoby prowadzące indywidualne gospodarstwa rolne), bez względu na to czy są wpisani do CEIDG czy do KRS, mają nadany numer REGON, czyli numer Krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej. Jest to numer statystyczny nadawany bezpłatnie. W przypadku osób fizycznych z numerem REGON jest podobnie jak z NIPem, tzn. likwidacja działalności gospodarczej i ponownie jej zarejestrowanie po jakimś […]
VIES – VAT UE
Jak zweryfikować numer VAT UE w systemie VIES? Aby wystawić fakturę ze stawką VAT 0% dla kontrahenta, który ma siedzibę w innym kraju UE niż Polska, kontrahent ten musi nam podać swój numer VAT UE. Jest to europejski odpowiednik polskiego NIPu. Numer VAT UE posiadają podatnicy, którzy zarejestrowali się do celów obrotu na terenie Unii Europejskiej, […]
TERYT w GUS
Na podstawie ustawy o statystyce publicznej oraz wydanych do niej rozporządzeń, Główny Urząd Statystyczny prowadzi Krajowy Rejestr Urzędowy Podziału Terytorialnego Kraju, czyli Rejestr TERYT. Zawiera on numeryczny podział administracyjny kraju. Od czasu do czasu w bazie pojawiają się zmiany wynikające ze zmian administracyjnych np. z modyfikacji granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta, zmian […]
ISAP – baza aktów prawnych
ISAP (Internetowy System Aktów Prawnych) to baza aktów prawnych, opublikowanych w Dzienniku Ustaw i Monitorze Polskim, prowadzona przez Kancelarię Sejmu. Jej wielką zaletą jest ilość informacji podawana przy danym akcie prawnym (np. ustawie czy rozporządzeniu) oraz sporządzanie tekstów ujednoliconych. Czasem zdarza się, że szukamy jakiejś ustawy, rozporządzenia czy konkretnego przepisu. Nie kupujemy wtedy prawniczego programu, […]
KW – Księgi wieczyste
Czy to się komuś podoba czy nie, w Polsce obowiązuje zasada jawności ksiąg wieczystych. Księgi są prowadzone w systemie informatycznym. Na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości znajdziemy dostęp do Elektronicznych Ksiąg Wieczystych (EKW), wraz z przeglądarką tych ksiąg (lub jak kto woli: wyszukiwarką), wnioskami i innymi istotnymi informacjami. Rozczaruje się jednak ten, kto „z ciekawości” będzie chciał sprawdzić jaki majątek mają jego sąsiedzi 😉 […]
Biała lista podatników VAT
Czym jest biała lista podatników VAT? Jest to po prostu wykaz podatników VAT prowadzony w formie elektronicznej przez szefa Krajowej Administracji Skarbowej (KAS). Rejestr obejmuje zarówno aktualnie zarejestrowanych podatników VAT, jak i podatników, którzy z różnych względów nie zostali zarejestrowani jako VATowcy lub też utracili taki status. Przy czym nazwa „lista” jest tu trochę myląca. Nie trzeba […]
Rejestr klauzul niedozwolonych
Czym jest rejestr klauzul niedozwolonych? Prawo cywilne (kodeks cywilny) przewiduje, że strony umowy mogą dowolnie kształtować jej treść, jednakże zarówno brzmienie ustalonych zapisów umownych jak i ich cel nie mogą sprzeciwiać się tzw. naturze danego stosunku prawnego, ustawom oraz zasadom współżycia społecznego. Niektóre ograniczenia swobody zawierania umów zostały wprost sformułowane w ustawach np. w kodeksie […]