ISAP (Internetowy System Aktów Prawnych) to baza aktów prawnych, opublikowanych w Dzienniku Ustaw i Monitorze Polskim, prowadzona przez Kancelarię Sejmu. Jej wielką zaletą jest ilość informacji podawana przy danym akcie prawnym (np. ustawie czy rozporządzeniu) oraz sporządzanie tekstów ujednoliconych.
Czasem zdarza się, że szukamy jakiejś ustawy, rozporządzenia czy konkretnego przepisu. Nie kupujemy wtedy prawniczego programu, ani nie biegniemy do księgarni. Po prostu szukamy w Internecie i zazwyczaj odnajdujemy szukaną np. ustawę na wielu stronach internetowych. Ponieważ prawo w Polsce zmienia się dynamicznie, warto się zastanowić czy ustawa, którą nie bez wysiłku czytamy (dla niewielu ludzi są to pasjonujące lektury), jest na pewno aktualna, bo może tracimy czas. Żaden komercyjny portal zamieszczający ustawy nie zagwarantuje, że tak właśnie jest, nawet jeśli dokłada starań, żeby uwzględniać zmiany (a nie każdy dokłada).
Gdzie więc szukać tekstu przepisów prawnych, żeby mieć pewność lub bardzo duże prawdopodobieństwo, że są aktualne?
Pomijając kwestię, że wszędzie mogą się pojawić błędy, moim zdaniem rzetelnie redagowany jest właśnie portal prowadzony przez Kancelarię Sejmu RP, znajdujący się pod adresem: http://isap.sejm.gov.pl (na którym zresztą też znajdziemy lojalne zastrzeżenie, że ISAP nie jest źródłem prawa, więc może być jedynie materiałem informacyjnym i pomocniczym).
Na stronie głównej portalu, mamy podstrony segregujące akty prawne po rocznikach, hasłach i co najważniejsze „wyszukiwanie”. Zamieszczona tam wyszukiwarka umożliwia poszukiwanie aktów prawnych po różnych kryteriach, w tym po tytule (np. podatek dochodowy od osób fizycznych). W ten sposób odnajdziemy ustawę oraz jej zmiany (konkretnie: ustawy zmieniające ustawę).
Strona, na której znajdziemy interesujący nas akt prawny np. ustawę, zawiera wiele informacji na jej temat. Zwykle będzie tam też kilka dokumentów. W zależności od tego czego szukamy, będzie nas interesował:
* tekst aktu – oznacza tekst uchwalony pierwotnie przez Sejm;
* tekst ogłoszony – to tekst w postaci ogłoszonej w Dzienniku Ustaw (może to być sama ustawa albo ustawa i jej kolejne zmiany);
* tekst jednolity – czasem, gdy się nazbiera dużo zmian ustawy, jest ogłaszany przez Marszałka Sejmu tekst jednolity (w przypadku rozporządzeń teksty jednolite wydają ministrowie, którzy wydali dane rozporządzenie). Są wtedy zbierane i nanoszone wszystkie zmiany, a następnie jest ogłaszany i publikowany w Dzienniku Ustaw (Dz.U.) tekst jednolity – to oficjalny akt prawny. Kolejne zmiany ustawy są nanoszone na tej wersji;
* tekst ujednolicony – to tekst, który będzie interesował większość internatów, bo pokazuje aktualne brzmienie ustawy. Jest to tekst ustawy z „nieoficjalnie” naniesionymi zmianami przez pracowników Kancelarii Sejmu (w przypadku ISAP). Dlatego teksty ujednolicone mają „status” materiałów pomocniczych, ułatwiających życie, tak aby nie trzeba było samodzielnie czytać ustawy, a następnie dziesięciu zmian do niej, sprawdzając co się zmieniło.
Poniżej, podane są również informacje o aktach powiązanych, które czasem mogą okazać się przydatne. Można tu znaleźć także wyroki Trybunału Konstytucyjnego (TK) uchylające jakieś przepisy, informacje o aktach wykonawczych – dla przeciętnego Kowalskiego wiążące są te ogłoszone w Dz.U. (różne zarządzenia, obwieszczenia itp. publikowane w Monitorze Polskim dotyczą wąskiej grupy osób), dyrektywy unijne – jeśli były wdrażane ustawą.
Inny sposób na odszukanie danej ustawy w Internecie to wpisać jej nazwę w wyszukiwarce rozpoczynając od słowa „ustawa”. Strona sejmowa jest dość dobrze zaindeksowana, a więc na pierwszej stronie w Google powinna nam się pojawić podstrona z konkretną ustawą. Tu jedna uwaga – bardzo często w wyszukiwarce znajdziemy dwie podstrony (często obok siebie). Jedna będzie z oznaczeniem dokumentu PDF, a druga nie. Jeśli otworzymy dokument PDF, de facto nie będziemy mieli pewności, która to wersja ustawy (pierwotna, tekst ujednolicony, czy wcześniejszy, który się dobrze zaindeksował). Dlatego też lepiej – moim zdaniem – wejść na stronę „bez PDFa”, czyli na stronę „opisującą” daną ustawę i tam wybrać interesującą nas wersję.