Ulga na remont zabytków, zwana też ulgą pałacyk plus, pozwala na odliczenie od dochodu właścicielom lub współwłaścicielom zabytkowych nieruchomości określonych wydatków. Odliczenie wykonuje się w zeznaniu rocznym PIT, a mogą z niego skorzystać nie tylko osoby rozliczające się na zasadach ogólnych, ale też przedsiębiorcy będący na liniówce albo korzystający z ryczałtu. Ulga została wprowadzona do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w 2022 r., ale ze względu na krytykę społeczną (pozwala na uniknięcie płacenia podatku bogatym ludziom), w 2023 r. została znacznie ograniczona.
Co się zmienia w uldze pałacyk plus w 2023 r.?
W stosunku do 2022 roku są trzy zasadnicze zmiany:
1. odebrano możliwość odliczenia wydatków na nabycie zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub udziału w takim zabytku – kto kupił i nie odliczył w 2022 r. w całości, może to robić w kolejnych latach (maksymalnie sześciu),
2. zmieniono zbiór zabytków, dla których można skorzystać z ulgi na wydatki na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane. W 2022 r. ulga dotyczyła nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków lub do ewidencji zabytków. W 2023 r. będą to wyłącznie nieruchomości wpisane do rejestru zabytków.
3. po wykonaniu prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych trzeba będzie uzyskać zaświadczenie wojewódzkiego konserwatora zabytków potwierdzające wykonanie tych prac lub robót. Nie jest to formalność lecz element konieczny zarówno dla możliwości skorzystania z ulgi jak i dla ustalenia roku, za który można odliczyć wydatki.
Dla zainteresowanych omówienie ulgi pałacyk plus w 2022 znajduje się w tym artykule.
Jakich wydatków dotyczy ulga na zabytki w 2023 r.?
Są dwie grupy takich wydatków:
1) poniesionych w 2023 r. na wpłaty na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej, który został utworzony dla zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub znajdującego się w ewidencji zabytków;
2) na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru zabytków.
Jakie warunki należy spełnić, aby skorzystać z ulgi pałacyk plus na remont kamienicy?
Wydatki na fundusz remontowy (bo o nich tu mowa) dotyczą przede wszystkim remontów zabytkowych kamienic, chociaż nic nie stoi na przeszkodzie, aby skorzystali z niej właściciele czy też współwłaściciele pałaców lub dworków posiadający w nim lokale mieszkalne czy użytkowe. Warunki są tu następujące:
1. wydatki muszą być faktycznie poniesione w 2023 r.,
2. muszą być wpłacone na fundusz remontowy tej nieruchomości,
3. budynek musi być wpisany albo do rejestru zabytków albo do ewidencji zabytków,
4. podatnik w momencie wpłacania kwoty musi być właścicielem lub współwłaścicielem tegoż zabytku. Nie może być zatem np. najemcą, partnerem współwłaścicielki, a nawet małżonkiem, jeśli istnieje miedzy nimi rozdzielność majątkowa. Wyjątek stanowią tylko małżeństwa posiadające wspólność majątkową. Tu bez względu na to, na którego z małżonków został wystawiony dokument potwierdzający poniesienie wydatku, wydatek ten mogą oni odliczyć dowolnie tzn. w równych częściach lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.
Jakie są warunki do skorzystania z ulgi na zabytki na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane?
1. wydatki muszą być faktycznie poniesione w 2023 r.,
2. nieruchomość musi być wpisana do rejestru zabytków,
3. podatnik w momencie poniesienia wydatku musi być właścicielem lub współwłaścicielem zabytku. Nie może być zatem np. najemcą, partnerką współwłaściciela, itd. Wyjątek stanowią małżeństwa posiadające wspólność majątkową: bez względu na to, na którego z małżonków został wystawiony dokument potwierdzający poniesienie wydatku, wydatek ten mogą oni odliczyć dowolnie tzn. w równych częściach lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.
4. podatnik, w momencie poniesienia wydatku, musi posiadać sporządzone na piśmie pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków na prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy tym zabytku,
5. podatnik po poniesieniu wydatku musi uzyskać zaświadczenie wojewódzkiego konserwatora zabytków potwierdzające wykonanie tych prac lub robót.
Ile można odliczyć od dochodu w ramach ulgi pałacyk plus w 2023 r.?
W obu przypadkach, czyli zarówno wpłat dokonanych na fundusz remontowy zabytku, jak i wydatków na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane górną granicą odliczenia jest aż 50% udokumentowanych wydatków! Ustawa nie przewiduje żadnych górnych ani dolnych limitów wydatków.
Zwrócę jeszcze uwagę na pojęcie „udokumentowanych” wydatków. Wpłaty na fundusz remontowy nie powinny sprawiać kłopotów, gdyż można je udokumentować albo dowodami wpłaty albo zaświadczeniem o wysokości tych wpłat w 2023 roku wystawionym przez wspólnotę lub spółdzielnię.
Problem może pojawić się w przypadku udokumentowania prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych. Jest to spowodowane tym, że część przedsiębiorców korzysta ze zwolnienia w podatku VAT, co oczywiście jest legalne, ale wystawiony przez takich przedsiębiorców rachunek uniemożliwi skorzystanie z ulgi. Należy zatem, przed zleceniem, sprawdzić czy zleceniobiorca jest podatnikiem podatku VAT. Ustawa mówi wyraźnie, że w przypadku wydatków na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane, muszą one być udokumentowane fakturą wystawioną przez podatnika podatku od towarów i usług (VAT) niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku, powiększonych o kwotę podatku od towarów i usług, o ile podatek ten nie został odliczony na podstawie ustawy o VAT.
Jaką datę uznaje się za tę, w której poniesiono wydatki?
1) jeśli chodzi o fundusz remontowy – uznaje się dzień zapłaty należności;
2) przy pracach konserwatorskich, restauratorskich lub robotach budowlanych – uznaje się dzień wystawienia faktury.
Za który rok można odliczyć wydatki na zabytek?
1) odliczenia wydatków na fundusz remontowy zabytku – dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono te wydatki;
2) odliczenia wydatków na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane – dokonuje się w zeznaniu składanym po otrzymaniu zaświadczenia wojewódzkiego konserwatora zabytków potwierdzającego wykonanie tych prac lub robót.
Jeśli podatnik nie ma wystarczających dochodów, aby odliczyć ulgę jednorazowo, może z niej skorzystać w kolejnych latach, nie dłużej jednak niż przez sześć lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym dokonano odliczenia.
Są też pewne wydatki, które nie podlegają odliczeniu. Jakie?
1. oczywiście te, które nie spełniają jakichś warunków odliczenia opisanych powyżej,
2. te, które zostały już odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym – w części, w jakiej zostały już odliczone;
3. te, które zostały już uwzględnione w związku z korzystaniem z innych ulg podatkowych – w części w jakiej zostały rozliczone;
4. wykraczają poza zakres prac i robót określonych w pozwoleniu wojewódzkiego konserwatora zabytków lub zostały wykonane niezgodnie z tym pozwoleniem – w części wynikającej z przekroczenia zakresu lub wykonania niezgodnie z pozwoleniem;
5. te, które zostały sfinansowane, dofinansowane lub zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie – także w tej części.
I niejako analogicznie, jeśli podatnik, który wcześniej skorzystał z ulgi, następnie otrzymał zwrot odliczonych wydatków, jest obowiązany rozliczyć się z tego zwrotu w rozliczeniu za rok, w którym go otrzymał.
W 2023 r. utrzymano możliwość wykonania odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, w przypadku, gdy zabytek stanowi własność lub współwłasność przedsiębiorstwa.
Podstawa prawna: art. 26hb ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych