Jednym z pierwszych tematów opisywanych na blogu była kwestia zakładania firm, zarówno jednoosobowych, jak i spółek. Dziś w artykule postanowiłam poruszyć temat wolnych zawodów. Jest on związany ze spółkami partnerskimi (opisanymi w tym artykule), które mogą założyć wyłącznie osoby wykonujące wolny zawód, chociaż oczywiście mogą one prowadzić działalność także w innej formie.

Co to jest wolny zawód?

Mimo, że mamy tysiące aktów prawnych, ustawodawca nie zdecydował się na generalne zdefiniowanie tego pojęcia. Podał jedynie listę wolnych zawodów w niektórych ustawach i na potrzeby tych ustaw. Na podstawie cech zawodów wymienionych w tych listach, możemy podjąć próbę odpowiedzi na pytanie: czym jest wolny zawód.

Otóż, wolny zawód w dużym uproszczeniu – to zawód wykonywany na własny rachunek i odpowiedzialność, w którym osoba, która go wykonuje wykorzystuje szeroką i dogłębną wiedzę z danej dziedziny, popartą uzyskanym wykształceniem oraz uprawnieniami. Bardzo często wykonywanie wolnego zawodu wiąże się z obowiązkiem przystąpienia do samorządu zawodowego; często także z obowiązkiem zachowania tajemnicy zawodowej. Poniżej podaję jak to konkretnie wygląda w dwóch ustawach.

Listy wolnych zawodów

W art. 88 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) znajdziemy listę wolnych zawodów, które mogą być wykonywane w formie spółki partnerskiej. Jest to zawód: adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, maklera papierów wartościowych, doradcy inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, fizjoterapeuty, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego.

Wolny zawód a podatki

Z kolei art. 4 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne nieco inaczej definiuje wolny zawód, ale wyłącznie na potrzeby tej ustawy podatkowej. Lista wymienionych zawodów jest jednak krótsza niż w k.s.h., co oznacza, że przychody osiągnięte nie w każdym wolnym zawodzie będą mogły być opodatkowane tym ryczałtem. Pozostałe będą opodatkowane na zasadach ogólnych lub – w określonych sytuacjach – liniowo.

Zgodnie z powyższym przepisem ustawy wolny zawód oznacza pozarolniczą działalność gospodarczą wykonywaną osobiście przez tłumaczy, adwokatów, notariuszy, radców prawnych, biegłych rewidentów, księgowych, agentów ubezpieczeniowych, agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające, brokerów reasekuracyjnych, brokerów ubezpieczeniowych, doradców podatkowych, doradców restrukturyzacyjnych, maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, agentów firm inwestycyjnych oraz rzeczników patentowych, z tym że za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu.

Samorządy zawodowe

Osoby wykonujące niektóre wolne zawody, muszą należeć do samorządu zawodowego, powołanego ustawą, zasadniczo w celu kontroli prawidłowego wykonywania określonych wolnych zawodów.

Definicja Trybunału Konstytucyjnego

Na temat wolnego zawodu wypowiedział się także Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu wyroku z dnia 19 października 1999 r. (sygn. SK 4/99). TK zwrócił uwagę, że „W odniesieniu zaś do tzw. wolnych zawodów treścią wolności wykonywania zawodu jest stworzenie sytuacji prawnej, w której: po pierwsze, każdy mieć będzie swobodny dostęp do wykonywania zawodu, warunkowany tylko talentami i kwalifikacjami; po drugie, mieć będzie następnie rzeczywistą możliwość wykonywania swojego zawodu oraz – po trzecie, nie będzie przy wykonywaniu zawodu poddany rygorom podporządkowania, które charakteryzują świadczenie pracy. Jest jednak rzeczą oczywistą, że wolność wykonywania zawodu nie może mieć charakteru absolutnego i że musi być poddana reglamentacji prawnej, w szczególności gdy chodzi o uzyskanie prawa wykonywania określonego zawodu, wyznaczenie sposobów i metod (ram) wykonywania zawodu, a także określenie powinności wobec państwa czy samorządu zawodowego”.

I ten wyrok chyba daje nam najwięcej wskazówek jak należy rozumieć pojęcie „wolnego zawodu”.

architekt wnętrz Szczecin

Dodaj komentarz