W określonych przypadkach i na warunkach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, samotni rodzice mogą rozliczyć swoje dochody wspólnie z dziećmi.
Kiedy można złożyć wniosek o wspólne rozliczenie z dzieckiem?
Ponieważ wniosek dotyczy rodziców i opiekunów prawnych, którzy samotnie wychowywali dziecko / dzieci w 2022 r., zatem wniosek taki może złożyć tylko jeden z rodziców lub opiekun prawny dziecka. Musi on/ona być panną czy też kawalerem, wdową / wdowcem, rozwódką / rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację albo osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.
Wspólnie można rozliczyć się z dzieckiem:
1) małoletnim,
2) pełnoletnim, które otrzymywało zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3) pełnoletnim do ukończenia 25. roku życia, uczącym się w szkole lub na uczelni wyższej.
Wspólne opodatkowanie mogą także zastosować rodzice czy opiekunowie prawni, którzy:
1) mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym państwie Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Szwajcarii,
2) osiągnęli łączne przychody podlegające opodatkowaniu w Polsce w wysokości co najmniej 75% całkowitego przychodu,
3) udokumentowały certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.
W tym przypadku jednak warunkiem jest istnienie podstawy prawnej w umowie międzynarodowej, na podstawie której polskie organy podatkowe mogą uzyskiwać informacje od organów podatkowych państwa, w którym rodzic czy opiekun prawny ma certyfikat rezydencji, o wysokości jego przychodów.
W jaki sposób składamy wniosek o wspólne rozliczenie?
Wniosek składamy zaznaczając odpowiedni check box w deklaracji rocznej PIT-36 czy też PIT-37. Jeśli rodzic czy też opiekun prawny uzyskuje dochody z działalności gospodarczej, należy wypełnić formularz PIT-36, a jeżeli inne dochody – formularz PIT-37.
Kiedy nie można zastosować wspólnego rozliczenia z dzieckiem?
Istnieją cztery sytuacje, w których nie można zastosować wspólnego rozliczenia, mimo spełnienia innych warunków ustawowych. Pierwsza z nich jest uzależniona od wysokości dochodów dziecka, druga wynika z niesamodzielnego sprawowania opieki nad dzieckiem przez rodzica, trzecia jest związana z rodzajem opodatkowania dochodów samotnego rodzica, natomiast czwarta wynika ze zmiany stanu cywilnego dziecka.
Pierwsza sytuacja uniemożliwiająca wspólne rozliczenie:
Jeśli dziecko uzyskało w 2022 roku:
1) dochody (z wyjątkiem renty rodzinnej) podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych lub dochody ze sprzedaży papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych lub
2) przychody z pracy (na podstawie różnych umów) zwolnione z opodatkowania dla osób, które nie ukończyły 26 roku życia (tzw. ulga dla młodych) lub też przychody zwolnione z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 152 (tzw. ulga na powrót – dla osób, które przyjechały/wróciły do Polski),
– w łącznej wysokości przekraczającej 16 061,28 zł.
Druga sytuacja uniemożliwiająca wspólne rozliczenie:
Jeśli rodzic nie wychowuje dziecka samodzielnie (tzn. bez udziału drugiej osoby), lecz wspólnie z drugim rodzicem (żyjąc w konkubinacie) albo opiekunem prawnym, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze, czyli 500+.
Trzecia sytuacja uniemożliwiająca wspólne rozliczenie:
Jeśli rodzic / opiekun prawny:
– stosuje opodatkowanie liniowe,
– stosuje zryczałtowany podatek dochodowy (z wyjątkiem najmu prywatnego),
– podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Czwarta sytuacja uniemożliwiająca wspólne rozliczenie:
Jeśli dziecko wstąpi w związek małżeński, wówczas rodzic traci możliwość wspólnego rozliczenia z nim. W określonych sytuacjach, za zgodą sądu, w związek małżeński mogą wstąpić także dzieci małoletnie.
W jaki sposób jest obliczany podatek?
Jest on określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, czyli umożliwia skorzystanie przez osobę samotnie wychowującą dziecko czy też dzieci, z podwójnej kwoty wolnej od podatku, czyli 60 000 zł.
Podstawa prawna: ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych